BOTAŞ IN ZAM TALEBİNE TEPKİ YAĞDI

[İlteriş Kağan]

BOTAŞ ın gelecek yıl şubat ayında doğalgaza yüzde 50 ile 70 oranında zam yapmaya hazırlanması tüketici ve sanayiciler tarafından tepkiyle karşılandı.
Ekonomideki durgunluk ve krizin devam ettiğine işaret eden Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, yeni yılda doğalgaz fiyatlarına kesinlikle zam yapılmaması gerektiğini kaydetti. Gelecek yıl gaz birim fiyatının enflasyon ve petroldeki artışa paralel belirlenmesini isteyen Tüketici Hakları Uzmanı Avukat Bülent Deniz de, kamu hizmetlerinin sosyal devlet anlayışı içerisinde vatandaşlara eşit sunulmasının önemine işaret etti.

BOTAŞ doğalgaza yeni yılda yüzde 70 zam istiyor haberi büyük yankı uyandırdı. Televizyonlar zam haberine geniş yer verirken, internet siteleri de olayı okuyucularına Zaman kaynaklı haberle duyurdu. Habere göre, kamu şirketi Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ), Hazine nin petrol, dolar gibi girdi maliyetleri öngörüleri doğrultusunda 2010 da gaz fiyatlarındaki artışı belirlemek için çalışmalara başladı. Yapılan ilk hesaplamalara göre fiyat artışının yüzde 50 civarında olabileceği tespit edildi. Ancak, ucuz alınan Azerbaycan ile yapılan fiyat düzeltme görüşmelerinde şirket yüksek fark ödemesi durumunda zam oranı daha da yukarı çıkabilecek. Doğalgaz fiyatlarının geçen yıl toplam yüzde 74 artırılması büyük tepki çekmiş, bu yıl ise şubat ve mayısta fiyatlarda toplam yüzde 40 indirim yapılmıştı. Gelecek yıla yönelik zam öngörüleri de kamuoyunda eleştiri konusu oldu. TESK Başkanı Bendevi Palandöken, krizde olan esnafın doğalgaz zamlarıyla daha da zora gireceği uyarısında bulundu. Krizde esnaf, sanatkâr ve tüccarın yükünün daha da hafifletilmesini isteyen Palandöken, "Bu zor zamanda, özellikle krizin daha çok hissedileceği 2010 da doğalgaza yapılacak zamlar kabul edilemez, kesinlikle böyle bir zamdan yapılmamalı. Esnafı nefes aldıracak uygulamalar yapılmalı." dedi. Tüketici Hakları Uzmanı Bülent Deniz de, verimsiz çalışan kamu kuruluşlarının faturasının vatandaşa ödetilmesinin haksızlık olduğunu kaydetti. BOTAŞ ın bütçe yapısındaki açığı kapatmak için gelecek yıl yüzde 50 zam hesabından vazgeçilmesini isteyen Deniz şöyle konuştu: "Kamu hizmetleri, sosyal devlet anlayışı içerisinde yapılmalı. Bu hizmetlerden anormal kâr hedeflemek yanlıştır. Gaza yapılacak zamla, BOTAŞ ın mali yapısı kuvvetlendirilecek. Kesinlikle doğru değil." Deniz e göre gelecek yıl doğalgaz fiyatları en fazla enflasyon ve petroldeki artışa göre ayarlanmalı.

BOTAŞ IN KÂR HEDEFİ 1,4 MİLYAR LİRA

Doğalgaz fiyatları 1 Temmuz 2008 den itibaren her ay Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararıyla yeniden belirleniyor. Bunun için Hazine Enerji KİT lerine dolar, ham petrol, enflasyon gibi girdileri bildiriyor. Kamunun enerji şirketleri de buna göre fiyat ayarlaması yapıyor. BOTAŞ da, geçen yıl sonuna doğru 2009 İş Programı nı hazırladı. Hazine, 2009 İş Programı için şirkete 28 Ekim 2008 tarihli yazısıyla dolar kuru ve ham petrol ortalama varil fiyatını iletti. BOTAŞ Hazine nin resmi yazıyla bildirdiği temel varsayımlar ve program büyüklükleri esas alarak çalışmalarını tamamladı. Buna göre BOTAŞ 2009 u 1,4 milyar lira (yaklaşık 1 milyar dolar) dönem kârıyla kapatacak. BOTAŞ, 2010 yılı İş Programı çalışmalarına da yeni başladı ve yıl sonuna kadar Hazine öngörüleri kapsamında mali verilerini netleştirecek. ANKARA ZAMAN

Fiyatı siyasî irade değil, otomatik sistem belirliyor

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız dün Meclis te gazetecilerin zamla ilgili sorusuyla karşılaştı. Doğalgaz fiyatlarının otomatik fiyat mekanizmasıyla belirlendiğine işaret eden Yıldız, "Şu anda bunları öngörmek mümkün değil ve doğru da değil. Şu anki elimizdeki rakamlar, otomatik fiyat mekanizmasına gelen doneler, bir fiyat zammı şeklinde görülmüyor. Ama bu fiyat zammını belirleyen biz değiliz." dedi. Azerbaycan ve İran dan alınan gazın otomatik fiyatlandırmaya tabi olduğunu ifade eden Yıldız, "İki yıldan beri uygulanan otomatik fiyatlamayla beraber bu kural devam ediyor. Bunu belirleyen bizim siyasi irademiz değil. O yüzden bunu hep beraber takip edeceğiz. Bunu dediğimde de fiyatı bilmiyor musunuz? deniyor. Açıkça söylüyorum, otomatik fiyatlandırma mekanizması her zaman yürürlüktedir ve bu devam ediyor." diye konuştu. Azeri gazındaki yeni artışla birlikte zam olup olmayacağına ilişkin soruyu da cevaplandıran Yıldız, "2008 yılının Nisan ayından bu tarafa zaten gelebilecek fiyat farkı hesaba katılmıştı. Bu bizim için sürpriz değil. O açıdan bunun getireceği çok artı bir fiyat oluşmayacak. Doğalgazla alakalı otomatik fiyat mekanizması devam edecektir." dedi. Yıldız, bu hafta gelecek Azeri heyetiyle görüşmelerin son olmayacağını, görüşmelerin sürdürüleceğini açıkladı.