Attila'nın Oğulları

[İlteriş Kağan]

ATTİLA'NIN OĞULLARI

Doğu-Batı Roma Devletleri başta olmak üzere bir çok kavmi hakimiyet altına alan Attila, öldüğü zaman arkasında sınırları tam olarak bilinemeyen, fakat bir taraftan Atlas okyanusu üzerindeki adalara, diğer taraftan İran'a belki de Altaylar'a kadar uzanan büyük bir imparatorluk bıraktı.

Zaten başlangıçtan beri Hunların hareket sahaları kendi hayat şartlarına da uygun Doğu Avrupa'daki bozkırlarda oldu. Nitekim Hunların batı istikametindeki ilerlemeleri Balkaş Gölü'ııün güneyinden Sogdiana bölgesine, oradan Kafkasya önlerine ve Don-Volga nehirlerinin aşağı mecralarına doğru idi.

Buradan Orta Tuna merkezli Hun fütühatı Ukrayna'nın bütün güney bölgesi, sonra Don-Volga arasındaki düzlük, kuzeyde Saratov ve Kuybişev'e kadar uzanan, güneyde ise Don Nehri'nin aşağı kısmı, Volga ve Kafkaslar tarafından kesilen açık, otlu Avrupa bozkırlarını kapsadı.

İklimin kurak olması dolayısıyla büyük çapta ormanları olmayan fakat odu ve hayvan yetiştirmeye müsait, Mançurya'dan Karpatlar'a kadar uzanan bu bozkır sahası iki mıntıkaya ayrılırdı. Biri toprakları münbit, ikincisi ise kumlu olan saha idi. Hunların merkezi durumundaki Macar ovası, Karpatlar bölgesindeki bozkırların kalbi durumundaydı. Bu stratejik ve verimli topraklar Hunların kısa sürede büyük, zengin bir imparatorluk vücuda getirmelerini kolaylaştırdı.

Attila'nın ölümünden sonra koskoca devlet parçalanma ve çökme sürecine girdi. Bunun en büyük sebebi ise Attila gibi karizmatik bir liderden sonra, onun yerinin doldurulamayarak merkezi otoritenin zayıflaması idi. Bunun neticesi hakimiyet altına alınan ve iç işlerinde bağımsız, kendi krallarının idaresinde Hunlara hizmet eden kavimlerin birbiri ardınca isyanı ile bağımsızlıklarını elde etmelerini getirdi. Bu arada kardeşler arasındaki taht kavgası da devletteki bu çözülmeyi kolaylaştırdı. Her ne kadar Onegesius başta olmak üzere bazı devlet ileri gelenlerinin desteği ile İlek başa geçtiyse de, devleti toparlayarak tabi kavimlerin isyanına mani olamadı.

Attila'nın sağlığında bir kaç hanımı olduğu biliniyorsa da, bunlardan dünyaya gelen çocukları hakkında rivayetler dışında sahih malumat bulunmamaktadır. Fakat bunun yanında tarihi kaynaklarda kesin olarak baş hatunu Ankan ile, onun dünyaya getirdiği çocukları ve hukuki olarak Hun tahtının varisleri olan İlek, Dengizik, İrnek tanınmaktadır. Bunun yanında daha sonraları Bizanslı bir hanımdan doğan Emmetzur, Uzendur ile Gepid kralı Ardarik'in kızından olan Gheism isimli üç oğlunun daha olduğu, bunların daha sonraları Doğu Roma sarayına kaçarak orada yaşadıklarından bahsedilmişse de Jordanes bunlardan ilk ikisinin Attila'nın oğullan değil akrabaları olduğunu yazmaktadır.

Destan ve efsanelerde tasvir edilen abartılı olaylar dışında, sahih kaynaklarda Attila'nın eşleri ile İlek, Dengizik, İrnek dışındaki çocukları hakkında başka bilgimiz bulunmamaktadır. Zaten Attila'dan sonraki Hunların tarihi hadiseleri de bu üç oğlunun etrafında cereyan etmiştir.

Kaynakça
Kitap: AVRUPA HUN İMPARATORLUĞU
Yazar: ALi AHMETBEYOĞLU