Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki Gerilemeleri

1699 Karlofça ve 1700 İstanbul Antlaşmalarıyla birçok topraklarını kaybeden Osmanlı İmparatorluğu, 18. yüzyılın başlarında kaybettiği yerleri geri almak istedi. Bu amaçla Rusya, Venedik ve Avusturalya ile savaştı. Bu savaşlarda kaybettiği yerleri geri alamadığı gibi, yeni topraklar kaybetti. 18. yüzyılın sonlarına gelindiğinde Hırvatistan, Macaristan, Erdel, Banat ve Bukovina kaybedilen yerler oldu.

Osmanlı Devletinin Küçülmesi

Osmanlı İmparatorluğunun Küçülmesi Haritası (Büyük hali için üzerine tıklayın.)

19. yüzyılın ilk yarısında 1812 Bükreş Antlaşması ile Besarabya, Rusya’ya bırakıldı. 1829 Edime Antlaşması ile Yunanistan, bağımsız oldu ve Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldı. Sırbistan, Eflak ve Boğdan’a yarı özerklik verildi.

1878 Berlin Antlaşması sonrası Osmanlı İmparatorluğu hızla dağılmaya başladı. Bosna, Hersek, Sırbistan, Karadağ, Romanya (Eflâk – Boğdan), Bulgaristan, Arnavutluk, Girit ve Ege adaları elden çıktı.

Osmanlı İmparatorluğu 1699 Karlofça Antlaşması ile Macaristan’ı ve Erdel’i; 1718 Pasarofça Antlaşması ile Sırbistan’ın ve Bosna’nın kuzeyini Avusturya’ya bıraktı. Avusturya, 1878 Berlin Antlaşması ile yönetimi geçici olarak kendisine bırakılan Bosna ve Hersek’i 1908’de kendi topraklarına kattı.

Rusya, 1774 Küçükkaynarca Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu’ndan kopardığı Kırım’ı 1783′te kendi topraklarına kattı. 1812 Bükreş Antlaşması ile Besarabya, doğuda Ahıska, Poti ve Anapa kaleleri Rusya’ya bırakıldı. Rusya, 1878 Berlin Antlaşması ile Batum, Kars ve Ardahan’ı aldı.

1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması ile Azerbaycan ve Revan, İran’a bırakıldı.

Osmanlı İmparatorluğu’nun 1829’da Rusya ile imzaladığı Edirne Antlaşması sonucunda Yunanistan, Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldı. 1878 Berlin Antlaşması ile bağımsızlıklarını elde eden Sırbistan, Karadağ ve Romanya Osmanlı İmparatorluğu’ndan ayrıldılar. 1908’de Bulgaristan ve 1912’de Arnavutluk bağımsızlıklarım ilân ettiler. Balkan savaşı sonunda imzalanan 1913 İstanbul Antlaşması ile Batı Trakya ve Dedeağaç, 1913 Atina Antlaşması ile de Yanya, Selânik ve Girit Adası Yunanistan’a bırakıldı.

Fransa, 1830’da Cezayir’i, 1881’de Tunus’u işgal etti. İşgallere müdahale gücü olmayan Osmanlı İmparatorluğu, işgalleri sadece protesto edebildi.

İngilizler, 1882’de Mısır’ı; I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğruda Filistin, Ürdün, Hicaz ve Irak’ı işgal ederken; Fransızlar da Suriye ve Lübnan’ı İşgal etti.

30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığında Osmanlı Devleti’nin elinde kalan yerler Trakya ve Anadolu idi.