Türkçe’ye ihanet / Necdet SEVİNÇ

[TRABZON61]

Türkçe’ye ihanet
Artık Anadolu’da bile Türkçe tabelaya rastlamak mümkün değil. Otellerde danışma yok, réception var. Çay yok, tea var, kahve yok cafe var.

Bizim kahve kelimesi batı dillerine cafe olarak girmişti. Biz onlardan cafe olarak geri almaktan utanmıyoruz, hatta sanki bir kültürel seviye göstergesiymiş gibi böbürleniyoruz da.

Odanın kapısında room yazıyor. Bizim hamam veya yunak banyo olmuş. Yemek restaurantta yeniyor. Kıyafetlerinizi elbise dolabına değil, gardroba asıyorsunuz.

Çarşı ve pazar da otellerden farklı değil.

Binlerce yıllık ahlâk kelimesinin yerine fransızca etik sözcüğü ikâme ediliyor. Aşama etap, şölen festival, cankurtaran ambulance oldu.

Yeğene artık kuzen diyoruz. Belgenin yerini sertifika, özerkin yerini otonom, miktarın yerini doz, yalıtımın yerini izolasyon, indirimin yerini iskonto aldı.

Artık uçak gecikmeli gelmiyor, rötarlı geliyor.

İşe, oyuna başlamıyoruz, start veriyoruz. Mevsim yerine sezonu, uzlaşma yerine konsensüsü tercih ediyoruz.

Bizim mahalle bakkalı bile market oldu.

O güzelim özgeçmiş kelimesini dilimizden kovduk, yerine kısaltılmışıyla cv’yi koyduk. Dokumanın adı tekstil, bozkırın adı step, gerilim stress, kaplıca termal, sınama test oldu. Sanki hastalarımız şifaya kavuşacakmış gibi veremi bile tüberküloza tebdil eyledik.

Milliyetçilik bahsinde ahkâm kesenlerin bile kullanmaktan çekinmediği yüzkaramızı ifade eden bu listeyi sayfalarca uzatabiliriz.

Çocuklar imtihanda soruyu anlayamıyor, ben elimi yüzüme alıp hâkimin ve Cumhurbaşkanı’nın ne demek istediğini düşünmeye başlıyorum. Tıpkı garsonun okuduğu yemek listesinden hiçbir şey anlamadığım gibi. Türkçe’yi zor telaffuz eden adamın elindeki yemek listesinde ekmek yok, bread var.

Türkçe, maalesef resmî kurumlar ve medya tarafından özellikle ihdas edilen bu taarruzdan kurtarılamazsa ne Türk dilinden eser kalacaktır, ne Türk kültüründen.

Necdet SEVİNÇ, Yeniçağ, 3 Mayıs 2005