AZERBAYCAN DAN TÜRKİYE YE GÖZDAĞI

[TRABZON61]

Rusya ile Azerbaycan arasında yapılan yeni doğalgaz anlaşması, Azerilerin Türkiye ile Nabucco’ya “gözdağı” olarak yorumlandı


Anlaşmaya göre, 2010’dan itibaren Rusya, Azerbaycan’dan yıllık 500 milyon metreküp Azeri gazı alacak. Ancak bu gaz sevkiyatı Türkiye’nin ve Nabucco’nun istediği ve 2013’den sonra üretimine başlayacak Şahdeniz faz-2 sahasından olmayacak. Azerbaycan, Türkiye ile Ermenistan arasındaki yakınlaşma sonrasında Ruslara gaz satma kararı almıştı. Bu karara yönelik anlaşma da imzalanmış oldu. Ayrıca Türkiye, Nabucco’ya verilecek Azeri gazından kendi iç tüketimi için pay ayrılmasını ve indirimli olarak verilmesini de talep etmişti. Rusların Azeri gazını Avrupa fiyatları üzerinden almayı kabul etmesi ise, Türkiye’nin bu isteğini de zora soktu.

Türkiye’nin Ermenistan ile ilgili sorunların çözümüne yönelik tavrından sonra Azeriler, Ruslarla doğalgaz konusundaki işbirliğini artırma yoluna gitti. Ruslar, 2013’den sonra üretime geçecek olan ve yıllık 13 milyar metreküplük gaz tedariki sağlayacak faz-2 sahasından çıkacak gazın hepsini talep etmişti. Ancak Azeriler ilk etapta gelecek yıldan itibaren Ruslara 500 milyon metreküplük gaz satma kararına imza attı. Bu durum ise Türkiye’nin ve Nabucco’nun Azeri gazına olan talebine karşılık bir gözdağı mesajı içerdiği yönünde yorumlandı. Üstelik Ruslar, Azeri gazını bin metreküp için 300 dolar seviyesini aşan Avrupa fiyatları üzerinden ve sınırda almayı kabul etti. Bu durum da Azerilerin Ruslara yakınlaşmasında başka bir neden oldu. Böylece Türkiye’nin 2013’den sonra üretilecek gazı yüzde 15 oranında indirimli alma isteğini iyice zora soktu.


NABUCCO’YU DA TEHDİT EDİYOR

Türkiye-Azerbaycan arasındaki doğalgaz gerilimi büyük kısmı Türk topraklarından geçerek Avrupa’ya ulaşacak olan Nabucco’yu da tehdit ediyor. Nabucco Boru Hattı Projesi’nin 2011’de devreye girmesi ve ilk etapta da Azeri gazının Avrupa’ya akması hedefleniyordu. Ancak Azerilerin Ruslarla olan bu yakınlaşması, Nabucco’nun Azerilerden talep ettiği 8 milyar metreküplük gazı da riske soktu. Öte yandan, Rusya’nın Hazar gazını almasında ise kendi gaz sahalarını geliştirecek yatırımları ekonomik kriz etkisiyle yapamıyor olmasından kaynaklandığı öğrenildi. Gazprom CEO’su Alexei Miller, geçen hafta yaptığı bir açıklamada ise yüzde 35 oranında Rus gazının 2015 itibariyle inşa edilecek Güney Akım boru hattı yoluyla Avrupa’ya ulaştırılacağını ve bu nedenle hattın kapasitesinin de yükseltilmesine karar verildiğine yönelik bir açıklama yaptı. Güney Akım Projesi Nabucco’ya rakip olarak gösteriliyor. Doğalgaz ihtiyacını büyük oranda Rusya’dan karşılayan Avrupa kaynak çeşitliliği yaratmak için Nabucco Projesi’ni gündeme getirmişti. Güney Akım üzerinden Avrupa’ya gaz sevkiyatına yönelik karar da Nabucco Projesi’ni riske sokan bir gelişme olarak yorumlandı.