Pardus 2009 nasıl kurulur

[İlteriş Kağan]

Pardus kurulumu için kullanılan araç özgün bir Pardus teknolojisi olan YALI dır.

YALI adını "Yet Another Linux Installer" cümlesinin ilk harflerinden

alıyor. YALI nın amacı hızlı ve kolay bir şekilde Pardus 2009 u

bilgisayarınıza kurmaktır. Kurulum işlemi için YALI öncelikle

bilgisayarınıza ve yapılandırmanıza ilişkin bilgileri sizden alır ve

daha sonra kurulum aşamasına geçer. YALI kurulumun her aşamasında

ekranın sağ tarafında o adımla ilgili yardım bilgisini de sunuyor. Bu

yardım bilgisini F1 tuşu ile görebilirsiniz.

Kuruluma başlamak

için öncelikle bilgisayarınızı CD den başlayacak şekilde ayarlamanız

gerekiyor. Bu ayar bilgisayarınızın BIOS unda bulunur. Bu ayar

bilgisayarınızın marka ve modeline göre değişebilir. BIOS dan bu ayarı

yaptıktan sonra Pardus 2009 CD nizi bilgisayarınıza yerleştirin ve

bilgisayarınızı yeniden başlatın.

Giriş ekranı geçtikten sonra

karşınıza gelen ekranda Pardus 2009 kurulumuna geçebilirsiniz. Bu

ekranda görülen seçeneklerse şunlardır:

• Pardus 2009: YALI yı çalıştırır ve kuruluma geçmenizi sağlar
  
• Sistemi Sabit Diskten Aç: Sisteminizde yer alan ilk sabit diskin yükleme alanını çalıştırır ve bilgisayarınızda bulunan işletim sistemi açılır.
  
• Bellek Testi: Bilgisayarınızda bulunan RAM belleği test etmeniz ve muhtemel hataları görmeniz için konulan bir test programıdır.
  
• Donanım Bilgisi: Bilgisayarınızın donanım bilgisini gösterir.
  

Vurgu Pardus seçeneğinin üzerindeyken ekranın altında açılış

seçeneklerini görebilirsiniz. Eğer deneyimli bir kullanıcı değilseniz

bu seçenekleri değiştirmemenizi öneririz.

Pardus 2009 ön yükleme

ekranında klavye kısayollarını kullanmanız mümkündür. F1 tuşu ile ön

yükleme yardımını, F2 tuşu ile dil seçimini, F3 ve F4 tuşları ile

grafik ekran ayarlarını ve çözünürlüğü son olarak F5 tuşu ile beraber

çekirdek parametrelerini ayarlayabilirsiniz. Tüm ayarları kendinize

göre yaptıkta sonra -eğer özel ayar gerektiren bir donanımınız yoksa bu

ayarları değiştirmenize gerek yoktur- enter tuşunu kullanarak kuruluma

geçebilirsiniz.



Bilgisayarınız

hızına göre YALI nın yüklenmesi birkaç dakika alacaktır. YALI nın

yüklenmesiyle beraber karşınıza ilk olarak lisans ekranı gelecektir. Bu

ekranda size yazılımla ilgili tüm özgürlükleri veren GNU GPL lisansını

okuyabilir ve eğer bu lisans şartlarını kabul ediyorsanız Kabul

Ediyorum seçeneğini işaretleyip kuruluma devam edebilirsiniz.

Eğer

yardımı görüntülemek isterseniz "Yardımı Göster" düğmesine tıklayın.

Sürüm notlarını merak ediyorsanız "Sürüm Notları" düğmesiyle bu notları

görüntüleyebilirsiniz.

Geri ve İleri düğmelerini kullanarak kurulumda ilerleyebilir ya da değiştirmek istediğiniz bir konu olursa geri gidebilirsiniz.



Sonraki

ekranda CD doğruluğunu kontrol edebilirsiniz. Bu adım sorunsuz bir

kurulum için son derece önemlidir. "CD Doğruluğunu Kontrol Et"

düğmesine bastıktan sonra YALI, CD de bulunan her paketi kontrol

edecektir. CD kontrolü bittikten sonra "İleri" düğmesini kullanarak

kuruluma devam edin.



Sonraki

ekranda klavye haritanızı seçebilirsiniz. Kullandığınız dil ile klavye

farklılık gösterebileceği gibi Türkçe klavye kullanan kullanıcılarsa Q

ya da F klavye alışkanlıklarına göre klavye haritalarını seçebilirler.

Klavye haritanızı seçtikten sonra seçim kısmının altında yer alan

kutuyu kullanarak, klavyenizin doğru ayarlanıp ayarlanmadığını kontrol

edebilirsiniz.



Sonraki

ekran, tarih, saat ve zaman diliminizi ayarlayabileceğiniz ekrandır.

Tarihi, saati ve bulunduğunuz yeri düzenleyebilirsiniz. Yaptığınız

ayarlar donanım saatinizin ayarlarını da güncelleyecektir.



Sonraki

ekranda kullanıcılarınızı ayarlayabilirsiniz. Sisteme bir kullanıcı

eklemek için ekranın üst kısmında bulunan ilgili kısımları doldurun.

Gerçek adınızı ve kullanıcı adınızı girdikten sonra parolanızı girin ve

"Kullanıcı Ekle" düğmesine basarak sisteme kullanıcınızı ekleyin.

İsterseniz “Gelişmiş” düğmesiyle kullanıcı ayarlarında başka

seçeneklerde seçebilirsiniz. Kullanıcı adınız büyük küçük harfe

duyarlıdır. Kullanıcı isminde aksanlı harfler ve noktalama işaretleri

kullanamayacağınız gibi kullanıcı adınızla parolanız aynı olamaz. Eğer

eklediğiniz kullanıcıya yönetici haklarını vermek istiyorsanız,

kullanıcıyı eklemeden önce ilgili kutucuğu tıklayarak kutuya onay

işareti koymayı unutmayın.

Sisteme bir ya da daha fazla

kullanıcı eklediğinizde bunlardan birinin otomatik olarak oturum

açmasını istiyorsanız kullanıcıyı ekledikten sonra "Otomatik Giriş

Kullanıcısı" listesinden bu kullanıcıyı seçebilirsiniz.

Eğer

eklediğiniz kullanıcılardan birinde herhangi bir hata yaptıysanız bu

kullanıcının bilgilerini düzenleyebilirsiniz. Kullanıcı listesinden

eklediğiniz kullanıcıyı seçin ve ekranın üstünde değiştirmek

istediğiniz bilgiyi düzenledikten sonra "Kullanıcıyı Düzenle" tuşuna

basın.

Eğer eklediğiniz bir kullanıcıyı silmek isterseniz

kullanıcı listesinden istediğiniz kullanıcıyı seçin ve "Seçili

Kullanıcıyı Sil" tuşuna basın. Eğer eklediğiniz kullanıcıya parola

sorulmamasını istiyorsanız “Bu kullanıcıya parola sorma” kutucuğunu

işaretleyin. Tüm kullanıcılarınızı ve otomatik girişi ayarladıktan

sonra kuruluma devam etmek için "İleri" tuşuna basın.



Sonraki

ekran yönetici ayarlarını yaptığınız ekrandır. Her Linux sisteminde, o

sistem üzerinde tam yetkisi bulunan bir sistem yöneticisi hesabı

vardır. Bu sistem yöneticisi hesabının kullanıcı adı root olup bu

kullanıcının parolasına sisteminizle ilgili önemli işlemleri

gerçekleştirirken ihtiyaç duyabilirsiniz. Bu yüzden bu parolayı

oluştururken unutmayacağınız ama kolaylıkla tahmin edilemeyecek bir

parola seçmeye özen gösterin.

Parolanızı girdikten sonra

sisteminizin adını da belirleyebilirsiniz. Makine adı kısmından

verebileceğiniz isim sisteminizi bir ağ üzerinde konumlandırdığınız

zaman bilgisayarınızın ismi olarak gözükecektir.



Sonraki

ekran disk bölümlendirme ekranıdır. Bu ekranda yapacağınız ayarlar

diskinizin üzerinde yer alan verileri silebileceğinden yaptığınız

ayarların doğruluğundan ve mevcut diskinizde yer alan bilgilerin

mutlaka bir yedeğini aldığınızdan emin olun.

YALI bu yeni

sürümüle Pardus 2009 kurulumu için size üç seçenek sunuyor. Bunlardan

ilki, “Bölümleri yeniden boyutlandırmayı dene” ile boş alanı otomatik

olarak biçimlendirmek ya da diğer alanların boyutlarını değiştirerek

bir boş alan yaratmaktır. İkinci seçenek “Tüm disk bölümlerini sil”

sabit diskinizin tamamını Pardus kurmak için kullanmak ve son seçenekse

“Hayır, diskimi kendim bölümlendireceğim.”.



İlk

seçenek olan “Bölümleri yeniden boyutlandırmayı dene”yi seçip

bilgisayarınızda bulunan ve Pardus kurmak istediğiniz sabit diski

seçin. İleri tuşuna basarak kuruluma devam edebilirsiniz.

İkinci

seçenek olan “Tüm disk bölümlerini sil” seçeneğinde ise kurulumu

yapacağınız sabit disk Pardus tarafından otomatik olarak

biçimlendirilir. Pardus kuracağınız sabit disk üzerinde yer alan tüm

bilgiler silineceği için bu seçeneği kullanırken dikkatli olmalısınız.

“Hayır,

diskimi kendim bölümlendireceğim.” seçeneğini seçip ileri tuşuna

bastığınız zaman elle bölümlendirme ekranı açılacaktır. Bu ekranda

mevcut disklerinizi görüntüleyip bu disklerin üzerinde yer alan

bölümleri ayarlayabilirsiniz. Eğer bir bölümü silmek isterseniz o

bölümü seçin ve Bölümü Sil i işaretleyin. Aynı şekilde disk bölümünü

yeniden boyutlandırabilirsiniz.

Tüm disk bölümlerini de tek bir seferde silmeniz mümkündür. Bunun için ekranın üst tarafında yer alan tuşu kullanın.

Diskinizde

yer alan boş alanda ya da mevcut bir bölümü Pardus kullanımı için

biçimlendirmeniz mümkündür. Pardus kurulumunda seçmeniz gereken ve

seçimi ihtiyari olan bazı disk bölümleri vardır.

Zorunlu disk

bölümü olarak Pardus sistem dosyalarının konacağı bir bölüm

yaratmalısınız. İsteğe bağlı olarak kullanıcı dosyalarının da yer

alacağı bir bölüm yaratabilirsiniz. Bu sayede sisteminizde bir sorun

meydana gelse bile kullanıcı dosyalarınız zarar görmez. Ayrıca yeni

sistem kurulumunda yarattığınız bu alanı kullanıcı dizini olarak

gösterip ayarlarınızın ve kişisel dosyalarınızın kurduğunuz yeni

sisteme de aktarılmasını sağlayabilirsiniz.

İsteğe bağlı olarak

yaratılabilecek bir diğer alansa takas alanıdır. Eğer 1 GB altında bir

RAM belleğe sahipseniz RAM inizin iki katı kadar bir takas alanı

yaratmanız tavsiye edilir.

Son olarak YALI nın bu son sürümü ile

gelen bir yenilikten daha bahsedelim. Eğer isterseniz genel depolama

ihtiyaçlarınız için bir alan yaratmanız mümkün. Bu alanın biçimi

ext4,ext3, ntfs ya da fat 32 olabilir. Bir disk bölümü ile ilgili seçim

yaptığınızda bu seçimin onaylamak için Uygula düğmesine basmanız

gerektiğini unutmayın.

Tüm disklerinizi bölümlendirip gerekli ayarlamaları yaptıktan sonra eğer hazırsanız ileri tuşuna basın.

[İlteriş Kağan]

Sonraki

ekran kuruluma başlamadan önceki son adım ekranı. Bu ekranda bu aşamaya

kadar kurulum için yapmış olduğunuz seçimlerin özeti yer alır. Eğer her

şeyden eminseniz "Kuruluma Başla" seçeneğini işaretleyin. Kurulumun

geri kalanında Özgürlükİçin topluluğunun sizin için hazırladığı Pardus

ile ilgili bilgileri içeren mesajları okuyarak işletim sisteminizi

yakından tanıyabilir ya da Pardus 2009 ile gelen yeniliklerden biri

olan Tetris oyununu oynayabilirsiniz.








Kurulumun başından sonuna kadar devam eden süreçte kullanabileceğiniz kısayollar:



F1: Yardımı göster düğmesi ile aynı işlevi yerine getirir. Ekranın

sağ tarafında kurulumun o adımı ile ilgili yardım bilgisini verir.







F2: Hata ayıklama ekranını açar.







F4: Tetris oyununu başlatır. Özelikle sistem kurulumu sırasında

kurulumu beklerken vakit geçirmek için oldukça güzel bir seçenek.







F7: İmleç Pardusman olur.
F8: Arkaplanı siyah yapar.
F11: Terminal penceresini açar.







Kurulum tamamlandıktan sonra karşınıza gelen ekranda ileri düğmesine

tıklayın. Kurulum CD si otomatik olarak çıkarılacak ve sizden

bilgisayarınızı yeniden başlatmanız istenecektir. Bilgisayarınızı

yeniden başlattıktan sonra Pardus 2009 in keyfini çıkarabilirsiniz.





Pardus 2009 u çalıştırma ve sisteme giriş




Pardus 2009 u bilgisayarınıza yükledikten sonra bilgisayarınız ilk

olarak yeniden başlattığınızda karşınıza GRUB ekranı gelecektir. Bu

ekranda Pardus 2009 un yanında o anda bilgisayarınızda kurulu olan

diğer işletim sistemleri de görüntülenir.(Ben de tek işletim sistemi

var). Başlatmak istediğiniz işletim sisteminin üstüne gelerek

tuşuna basarak o işletim sisteminin çalışmasını

sağlayabilirsiniz.


Pardus

ile ilgili çekirdek güncellemeleri yaptığınız zaman yeni çekirdekler bu

listeye otomatik olarak eklenecektir. Eski çekirdeklerse herhangi bir

sorun çıkması durumunda sisteminizi açabilmeniz için listede kalmaya

devam edecektir. Bu listeyi Sistem Ayarlarında bulunan Açılış

Yöneticisi aracılığı ile düzenlemeniz mümkündür.

Sisteminiz

açıldığında eğer otomatik giriş yöneticisi seçilmediyse kullanıcı

adınızı ve parolanızı girmenizi isteyen KDM ekranı sizi

karşılayacaktır. Kullanıcınızı seçin ve parolanızı girin. Masaüstünüz

yüklendikten sonra sizi Pardus ile ilgili temel masaüstü ayarlarını

yapmanız için Kaptan karşılayacaktır.

Kaptan, masaüstü ve

Pardus ile ilgili ilk yapmanız gereken ayarlarda size yol gösteren

özgün bir Pardus teknolojisidir. Kaptanla tanışmak ve Pardus un ilk