DOKTORLAR NİÇİN ARTIK HASTAYA NE YERSE ?İN DER?

[İlteriş Kağan]

Bilirsiniz… Ciddi hastalık belirtileri izlendiğinde doktorlar hastaya kan ve idrar tahlillerinden başlayarak MR, Ultrason, Tomografi incelemelerine tabi tuttuktan sonra teşhis koyup, tedavi sürecine ilişkin kararlarını vermek isterler…

İşte bu işlemler sonucu, yaşamakta olduğu ciddi sosyoekonomik hastalığın rapor ve sonucu ülkemizin sağlık durumu aşağıdaki gibi…

“World Inequality Lab tarafından hazırlanan 2022 Dünya Eşitsizlik Raporu açıklandı. Dünya genelinde ve ülkeler bazında gelir ve servetteki eşitsizliklere odaklanan raporda eşitsizlik ölçüsü olarak nüfusun en çok ve en az kazanan kesimlerinin, toplam gelirin yüzde kaçına sahip olduğu göz önüne alınıyor. Rapora göre, Fransa'da en az kazanan %50’lik kesim en fazla kazanan %10’luk kesimden 7 kat daha az kazanırken Brezilya’da ise bu değer 29 katı buluyor. Türkiye’de ise 2021’de nüfusun en çok kazanan %10’unun yıllık ortalama geliri, en az kazanan %50’lik kesimden 23 kat fazla. Bu skorla Türkiye, Brezilya, Meksika ve Hindistan gibi ülkelerle birlikte dünyada gelir dağılımının en eşitsiz olduğu ülkeler arasında yer alıyor.

Raporda Türkiye’deki gelir eşitsizliği ile ilgili belirtilenler ise şu şekilde: “Türkiye’nin şeffaflık endeksi puanı 3/20'dir(yani 20 puan üzerinden üçtür), bu sebeple Türkiye'deki eşitsizlik tahminleri çok sınırlı kalmaktadır. Kaynaklar, 1980-1990'larda eşitsizlikteki düşüşün ardından son 15 yılda eşitsizliğin arttığını öne sürüyor. Son ekonomik kriz (2018-2021) ise tüm nüfus gruplarının ortalama gelirlerini baskı altına almış durumda.”

En Üstteki %10’luk Kesim Toplam Servetin %67’sine Sahip
Servet eşitsizliğinden bahsederken, net hane halkı serveti göz önüne alınıyor. Net hane halkı serveti, bireylerin sahip olduğu finansal varlıklar (örneğin, hisse senedi veya tahviller) ve finansal olmayan varlıkların (örneğin, konut veya arazi), borçlar düşüldükten sonraki toplamına eşittir.

Türkiye’de servet eşitsizliği göz önüne alındığında da benzer bir tablo söz konusu. Bugün en alttaki %50 servetin %4’ünü, ortadaki %40 servetin %29’unu ve en üstteki %10 toplam hane halkı servetinin %67’sini elinde tutuyor. Bu oranlar en alttaki %50’nin oldukça düşük bir serveti bulunduğunu yani ülkede çok sayıda “çok yoksul” insan olduğu anlamına geliyor.”

Türkiye, Sefalet Endeksi Sıralamasında Tırmanıyor

“The Misery Index (Sefalet Endeksi) ilk olarak ekonomist Arthur Okun tarafından ortalama bir vatandaşın ekonomik durumunu göstermek amacıyla oluşturuldu. Mevsimsellik etkisi arındırılmış işsizlik oranı ve yıllık enflasyon oranının toplanmasıyla hesaplanan Sefalet Endeksi’nin yıllar içinde farklı göstergelerin de eklendiği varyasyonları ortaya çıktı. Ekonomist Prof. Dr. Steve Hanke tarafından geliştirilen ve bazı yayın organlarında “World’s Most Miserable Countries”, “Miserable Index”, “Hanke’s Annual Misery Index” gibi başlıklar altında da yayınlanan “Dünya Sefalet Endeksi” her yıl düşünce kuruluşu Cato Institute tarafından kamuoyuyla paylaşılıyor.

Dünya Sefalet Endeksi’nde endeks puanı her ülkenin enflasyon oranı, işsizlik oranı ve bankaların oluşturdukları kredi faiz oranlarının toplamından yıllık kişi başına düşen milli gelir değişim oranının çıkarılmasıyla bulunuyor. Cato Institute yayınladığı bülten ile endeks sıralaması yanı sıra ülke puanlarını en çok etkileyen faktörleri de kamuoyuna açıklıyor. 2018 ve 2019’da endekse 95 ülke dahil edildi.

Bu endekste sıralamanın yükselmesi ülkede sefaletin arttığını, ekonomin kötüye gittiğini gösteriyor... Ülkenin endeksteki puanının düşük olması ise bu ülkelerde ekonomik göstergelerin iyi olduğunu gösteriyor….

Dünya Sefalet Endeksi'nin 2020 yılına dair yeni sıralamasında endekste 156 ülke yer alıyor.

Dünya Sefalet Endeksi’nde Türkiye’nin yıllar içindeki performansına bakıldığında, 2014 yılından bu yana yaşanan negatif bir seyir gözlemlenmekte.

Raporlara göre 2013 yılında 32,7 puan ile 108 ülke içerisinde 13. sırada olan Türkiye’nin 2014 yılında endeks puanı 29,4’e geriledi ve listede 22. sıraya yerleşti. 2018 yılında 53,3 puan ile 95 ülke içinde 5. sırada yer alan Türkiye’nin 2019 yılında ise endeks puanı düşüş gösterse de sıralamasında bir gerileme olmamıştı.

2020 yılına gelindiğinde ise Türkiye'nin Dünya Sefalet Endeksi'ndeki puanı 41,2 oldu. Böylece Türkiye, 156 ülke içinde kendini 21. sırada yer buldu...

Küresel ölçekte incelenen sefalet endeksinde dünya ülkelerine bakıldığı zaman 2020 yılında listenin başında enflasyonun rekor seviyelere ulaştığı Güney Amerika ülkesi Venezuela bulunuyor. 3.827 puana sahip Venezuela'yı, 547 puanla Zimbabve takip ediyor. Venezuela’nın Dünya Sefalet Endeksi'ndeki puanı ikinci sıradaki Zimbabve’nin yaklaşık 7 katı.

Listede ikinci sırada yer alan Zimbabve'yi 193.9 puanla Sudan takip ederken, Sudan'ı da 177.1 ile Lübnan takip ediyor. Listede beşinci sırada yer alan ülke ise 145.3 puanla Surinam.

Surinam'ı 105.7 puan ile Libya takip ederken ardından gelen Arjantin, 95 puan ile listede yedinci sırada yer buluyor. Bunun yanı sıra İran 92.1, Brezilya 53.4 endeks puanı ile listede yer alırken 41.2 puan ile Türkiye listede 21. sırada yer alıyor.”

Endekste yer alan Avrupa ülkeleri içinde ise sefalet endeksi puanının en yüksek olduğu ülke Türkiye oldu. Bunların dışında 156 ülke arasında listenin son sıralarında ise Japonya, Katar, Çin, İsviçre yer alıyor.

İşte durum bu durum… Bu verilere bakarak konsültasyonlarını tamamlayan doktorlar ise, hastanın tedavi ve bakımından sorumlu olan “tam yetkililerin” her türlü planlama ve üretim anlayışına bigane kalarak vurdumduymazlık, yetersizliklerini, hastayı döviz-faiz- enflasyon üçgenine oturtup, onu akıllarına esen gündelik kararlarla oyaladıklarını görünce “Artık bu hasta ne yerse yesin…” diyorlar.

Dr. Noyan UMRUK